
Hard water, rijk aan calcium- en magnesiumionen, veroorzaakt kalkafzetting in leidingen, huishoudelijke apparaten en verwarmingssystemen. Dit leidt niet alleen tot hogere energie- en onderhoudskosten, maar verkort ook de levensduur van toestellen en vermindert de efficiëntie van warmwaterproductie. Het vinden van een betrouwbare en duurzame methode om de hardheid van leidingwater te verminderen, zonder afhankelijk te zijn van twijfelachtige oplossingen zoals magneetwaterontharders, vormt daarom een belangrijk vraagstuk voor zowel huishoudens als bedrijven.

Inhoud van deze prijsgids:
Belangrijkste onderdelen van een ionenwisselaar-waterontharder (meest gebruikt)
Een standaard waterontharder op basis van ionenwisseling bestaat doorgaans uit deze onderdelen:
Onderdeel | Functie |
---|---|
Harscilinder (ionenwisselaar) | Bevat harskorrels die calcium- (Ca²⁺) en magnesiumionen (Mg²⁺) binden en omwisselen voor natriumionen (Na⁺). Dit is waar het harde water wordt onthard. |
Besturingskop / regelventiel | Stuurt het onthardingsproces: meet waterverbruik, start de regeneratie en regelt de stroming. Vaak digitaal programmeerbaar. |
Brine- of zouttank | Opslag voor regeneratiezout (tabletten) en water. Hierin wordt pekelwater (zoutoplossing) gemaakt voor het schoonspoelen van de hars. |
Overloopbeveiliging | Voorkomt dat de zouttank overstroomt. |
Pekelventiel | Bepaalt hoeveel pekelwater tijdens regeneratie wordt aangezogen. |
Inlaat- en uitlaatkleppen | Sluitpunten voor het leidingwater in- en uit de ontharder. |
Bypass-klep | Laat water de ontharder omzeilen, bijvoorbeeld bij onderhoud. |
Drain / afvoer | Voert spoelwater met calcium en magnesium naar het riool tijdens regeneratie. |
Flowmeter / volumemeter | Meet het waterverbruik om te bepalen wanneer regeneratie nodig is (bij volumegestuurde systemen). |
Behuizing | Omhult en beschermt alle interne onderdelen. |
Hoe het proces werkt
- Waterinlaat → hard water komt de harscilinder binnen.
- Ionenwisseling → harskorrels vervangen calcium en magnesium door natrium.
- Onthard water → verlaat de cilinder richting het leidingnet.
- Regeneratie → zodra de hars verzadigd is, wordt pekelwater door de hars gespoeld, waardoor calcium en magnesium worden verwijderd en de hars wordt hersteld.
- Spoeling & navullen → systeem spoelt schoon water door en vult de zouttank bij.
Soorten waterontharders (behalve magnetische)
Type | Werking en kenmerken | Voor- en nadelen |
---|---|---|
Ionenwisselaar (zoutontharder) | Wisselt Ca²⁺/Mg²⁺ om voor Na⁺. Werkt het best en is het meest gebruikt. | + Zeer effectief + Breed toepasbaar – Regelmatig zout bijvullen |
CO₂-gebaseerde ontharder | Injecteert gecontroleerd CO₂ in het water, waardoor kalk oplost als bicarbonaat i.p.v. uit te slaan. | + Geen zout + Milieuvriendelijker – Hogere aanschaf en CO₂-flessen nodig |
Omgekeerde osmose (RO) | Perst water door een semipermeabel membraan, verwijdert vrijwel alle mineralen. | + Extreem zuiver water – Laag debiet – Hoog waterverlies – Duurder |
Elektrochemische ontharders (met zoutoplossing) | Minder gebruikelijk, gebruiken elektrische lading en ionenwisseltechniek. | + Kan compact zijn – Complexer en duurder |
Mechanische/keramische filters (alleen als voorfilter) | Verwijderen sediment maar ontharden niet echt; worden soms gecombineerd met een ionenwisselaar. | + Beschermen apparatuur – Geen kalkreductie op zichzelf |
Wat géén echte waterontharders zijn
- Magneet- of elektromagnetische “ontharders”: Deze claimen met een magneetveld kalkafzetting te verminderen, maar veranderen de hardheid van water niet. Wetenschappelijke onderbouwing ontbreekt, dus deze worden niet beschouwd als echte ontharders.
- Polyfosfaat-doseringen: Binden kalk tijdelijk om leidingen te beschermen, maar verlagen de hardheid niet structureel.
Samenvatting
Een echte waterontharder bevat altijd een ionenwisselaar of vergelijkbare chemisch/fysische techniek. De hoofdonderdelen zijn de harscilinder, zouttank, regelventiel, bypass en de afvoer. Alternatieve werkende systemen zijn CO₂-ontharders en omgekeerde osmose, maar deze hebben specifieke voor- en nadelen. Magneetwaterontharders horen hier niet bij omdat ze de waterhardheid niet daadwerkelijk verminderen.